Alienacja rodzicielska
Alienacja rodzicielska
Alienacja rodzicielska jest problemem wieloaspektowym, dotykającym znaczną liczbę rodzin,
a opiekunowie nie zawsze są świadomi jej wystąpienia. Alienacja rodzicielska może mieć miejsce na każdym etapie życia dziecka, w związku z tym może pojawiać się w różnym czasie i na różnych poziomach. Konsekwencje jej wystąpienia dotykają zarówno rodziców, jak i dzieci.
Czym jest alienacja rodzicielska?
Alienacja rodzicielska jest formą przemocy psychicznej wobec dzieci. W psychologii pojęcie alienacji jest określane jako syndrom separacji dziecka od rodziców. Termin jest używany w odniesieniu do wielu różnych sytuacji. O alienacji rodzicielskiej mówimy wtedy, gdy jeden z rodziców poprzez działanie lub zaniechanie, powoduje nieprawidłowości w relacji pomiędzy drugim rodzicem a dzieckiem lub między obojgiem rodziców. Z reguły zespół alienacji rodzicielskiej wynika z zachowania rodzica, u którego dziecko stale przebywa.
Przykłady alienacji rodzicielskiej
Najczęściej spotykane zachowania, które powodują, że rodzice alienują swoje dzieci:
- odwoływanie się do stanu zdrowia dziecka (“bo dziecko jest chore, źle się czuje
i nie może się spotkać”); - utrudnianie kontaktu z dzieckiem poprzez zaplanowanie i zorganizowanie czasu dziecka i zmiana harmonogramu czasu spotkań (brak obecności w domu, zaplanowane zajęcia);
- brak elastyczności i celowe utrudnianie dojścia do porozumienia, zarówno
w temacie zmiany terminu wykonywania kontaktów lub “odrobienie” terminu, który przepadł; - celowe uniemożliwienie kontaktu dziecka z drugim rodzicem poprzez np. przeprowadzkę do innego miasta bez zgody rodzica;
- manipulacja dzieckiem i jego emocjami;
- nastawianie dziecka przeciwko drugiemu rodzicowi.
Jakie mogą być skutki stosowania alienacji rodzicielskiej?
Konsekwencje jakie wywiera alienacja rodzicielska dotyka zarówno dzieci jak i obojga rodziców. Przede wszystkim alienacja zaburza relację pomiędzy rodzicami a dziećmi, a także osłabia więzi. Oboje rodzice
w związku z taką sytuacją żyją w stresie. Niewątpliwie alienacja rodzicielska wpływa także bezpośrednio na dziecko, które jest w tym wszystkim najważniejsze. Często dziecko, które funkcjonuje w zaburzonych relacjach, nie uzyskuje wsparcia, czuje się odrzucone, nieważne i brakuje mu poczucia bezpieczeństwa
i stabilności.
Jak sobie radzić z alienacją rodzicielską?
Alienacje mogą prowadzić do działania i ingerencji Sądu Rodzinnego w zakres władzy rodzicielskiej. Sąd może rodzicowi, który celowo stosuje alienację rodzicielską, tej władzy pozbawić lub ją ograniczyć. Jeżeli nie został ustalony harmonogram kontaktów, to warto wystąpić do Sądu, aby taki harmonogram ustalić (wniosek o uregulowanie kontaktów).
Czy alienacja rodzicielska została określona w prawie karnym?
Tak, alienacja rodzicielska stanowi przestępstwo określone w art. 207 § 1 Kodeksu karnego. Przepis ten stanowi, że osoba, która znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Zatem każdy może złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa alienacji rodzicielskiej, która jest uznana za formę przemocy psychicznej.
Podsumowując, alienacja rodzicielska jest rzeczywistym i częstym problemem. Rodzice często nie zdają sobie sprawy, że negatywne zachowania, mają wpływ na relacje wszystkich członków rodziny i prowadzą do osłabienia więzi. Warto zastanowić się jakie skutki mają konkretne działania- czy rodzic kieruje się dobrem dziecka czy chęcią zemsty lub zrobienia na złość partnerowi? Często zachowania uprzykrzające wobec drugiego rodzica przysłaniają to, co najważniejsze, a mianowicie dobro dziecka.